Opinion nga atdhetari i madh Agron Binakaj
Sot shënohet 44-vjetori i demonstratave të 11 marsit 1981, një ditë domethënëse që na kujton guximin dhe qëndrueshmërinë e popullit tonë në kohëra sfiduese. Ishte një ditë që tronditi themelet e Jugosllavisë së dominuar nga serbomëdhenjet gjenocidal té Titos, duke ndezur një frymë rezistence dhe duke hapur rrugën për veprimet e ardhshme që formësuan rrjedhën e historisë së kombit tonë.
Ndërsa reflektojmë për këtë përvjetor të rëndësishëm, nuk mund të mos kujtoj miqësitë dhe shoqërinë që ndamë gjatë atyre kohërave sfiduese. Shumë prej nesh, si individë dhe familje, qëndruam të bashkuar kundër regjimit shtypës, duke punuar pa u lodhur drejt një qëllimi të përbashkët lirie. Përpjekjet tona kolektive dhe përkushtimi hodhën themelet për veprimet heroike që pasuan, duke përfshirë themelimin e njësive të nderuara të UÇK-së.
Dëshiroj për të ndarë me ju një kujtim të fuqishëm që nënvizon shpirtin e palëkundur të qëndresës dhe trimërisë përballë shtypjes.
Në vitin 1979, Cene Aliqkaj, së bashku me grupin e tij të përkushtuar të miqve, iu bashkua me guxim Lëvizjes Aktive kundër pushtimit serbomadh në një moshë jashtëzakonisht të re. Mes kohërave të trazuara dhe padrejtësive të përhapura, ata morën një qëndrim për të luftuar regjimin shtypës që u përpoq të zvogëlonte zërat e tyre dhe të fshinte identitetin tonë.
Një nga aktivitetet prekëse të ndërmarra nga Cena dhe shokët e tij ishte akti i thellë i shkrimit të parullave që kumbuan me jehonën e së vërtetës dhe të sfidës. Ata shkruan fjalët e fuqishme, “Nini rren dhe Ylli s’rren”, si një kundërvënie e drejtpërdrejtë ndaj propagandës serbomadhe të propaganduar nga shtypi serb në Beograd. Ky shtyp, i nxitur nga një axhendë paragjykuese, kërkonte të shante dhe dehumanizonte komunitetin shqiptar nëpërmjet sajimeve dhe akuzave të tyre.
Në vazhdën e këtyre kohërave të trazuara, një grup i rëndësishëm i udhëhequr nga Jusuf Gervalla, LNÇKVSHJ, vazhdoi të avokonte për ndryshim dhe të mobilizonte anëtarë të rinj në Lëvizjen aktive.
Është e rëndësishme të theksohet se Cena doli si një nga anëtarët më të hershëm të kësaj lëvizjeje, duke treguar një përkushtim të thellë ndaj kauzës.
Në përvjetorin e parë të organizimit të demonstratave në vitin 1981, Cena, së bashku me Faik Ukehaxhajn, Veton Binakaj, Agron Binakaj, Jusuf Ukehaxhaj dhe Ahmet Mahmutaj, në mesin e individëve të tjerë të përkushtuar, luajtën një rol kryesor si organizator i një demonstrate masive mbarëpopullore në Deçan dhe Pejë.
Demonstrata jo vetëm që do të simbolizoi unitetin dhe qëndrueshmërinë, por do të shërbente gjithashtu si një deklaratë e fuqishme solidariteti dhe vendosmërie përballë vështirësive. Udhëheqja e Cenës dhe përkushtimi i palëkundur ndaj kauzës theksuan rëndësinë e veprimit kolektiv dhe mobilizimit bazë në nxitjen e ndryshimeve pozitive brenda kombit tonë.
Ndërsa reflektojmë mbi trashëgiminë e Cenës dhe ngjarjet me ndikim të vitit 1981, është thelbësore të pranojmë trimërinë dhe sakrificat e bëra nga individë si Cena dhe shokët e tij që u ngritën për besimet e tyre dhe mbrojtën e të drejtave të popullit tonë.
Disa ditë para kësaj demonstrate, Cene Aliçkaj, Faik Ukehaxhaj (i cili sot është Dëshmor i Kombit si luftëtar i UÇK-së) dhe një grup prej rreth 12 apo 13 bashkëpunétorëve të tjerë që ishin nxënës të gjimnazit të Deçanit u arrestuan nga UDB-ja. Gjate torturave ç’njerezore ne UDB, të bera nga UDB-ashë shqip foles, ndaj Cenes dhe Faikut, asnje nga ata nuk i treguan shoket dhe askush mbas tyre nuk shkon ne burg,
Është zemërthyerje të rrëfehen torturat çnjerëzore që u janë nënshtruar nga UDB-aistët shqipfolës. Me gjithë turturat e pamasë fizike dhe psikologjike që i shkaktuan Cene-s dhe Faikut, ata me këmbëngulje refuzuan të jepnin asnjë informacion për shokët e tyre. Është vërtet e lavdërueshme që asnjë nga grupi i jonë nuk u implikua apo u arrestua pas arrestimit të tyre. Ky incident shërben si një dëshmi e guximit dhe solidaritetit të palëkundur të treguar nga këta të rinj patriotë.
Ky episod rrëqethës nënvizon gjithashtu nivelin e përgatitjes dhe përkushtimit të shfaqur nga patriotët tanë të përfshirë në lëvizje. Shkathtësitë e tyre të avancuara organizative dhe përkushtimi i vendosur ndaj çështjes ishin të dukshme në refuzimin e tyre për të tradhtuar shokët e tyre dhe në rezistencën e tyre të patundur kundër forcave shtypëse të shovinizmit serb.
Do të vazhdojmë me Dt 26 Mars
